Uprawnienia pracowników kolei i komunikacji miejskiej dot. kontroli biletów

[Gżągal]

Obecnie kontrola biletów w pojazdach transportu zbiorowego odbywa się na podstawie dwóch ustaw:

[*] Ustawa o Prawie Przewozowym z dnia 15 listopada 1984 roku
[*] Ustawa o Publicznym Transporcie Zbiorowym z dnia 16 grudnia 2010 roku

Uprawnienia osoby kontrolującej bilety

Kontrola biletów odbywa się na podstawie art. 33 ustawy o Publicznym Transporcie zbiorowym, z którego można przeczytać m.in:

Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona, legitymując się identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, może dokonywać kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu.

2. Identyfikator, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego,

2) numer identyfikacyjny osoby dokonującej kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu,

3) zdjęcie kontrolującego,

4) zakres upoważnienia,

5) okres ważności,

6) pieczęć i podpis wystawcy (przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego).

Oznacza to, że osoba kontrolująca bilety w pojeźdżie komunikacji miejskiej ma obowiązek mieć w czasie kontroli umieszczony w miejscu widocznym dla pasażera dokument potwierdzający jej uprawnienia. W innym wypadku kontrola biletów odbywa się w sposób niezgodny z prawem.

3. W razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty.

4. W razie stwierdzenia braku ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty. Pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego, podlegają zwrotowi, a w przypadku wezwania do zapłaty — umorzeniu, w przypadku udokumentowania przez podróżnego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnień do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu.

5. W razie posiadania przez podróżnego ważnego dokumentu przewozu, którego nie miał podczas przejazdu, do zwrotu i umarzania należności za przewóz i opłaty dodatkowej stosuje się przepis ust. 4 zdanie drugie.

Na podstawie wspomianego wyżej artykułu można wywnioskować, że działanie znane także jako opłata manipulacyjna stosowane przez wielu przewoźników jest niezgodne z prawem. Niestety, nic bardziej mylnego:

Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego może określić w regulaminie przewozu lub taryfie obniżenie wysokości opłaty dodatkowej w razie natychmiastowego jej uiszczenia lub w terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty.

1) w razie odmowy zapłacenia należności — żądać okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego,

2) w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu — ująć podróżnego i niezwłocznie oddać go w ręce Policji lub innych organów porządkowych, które mają zgodnie z przepisami prawo zatrzymania podróżnego i podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości,

3) w razie uzasadnionego podejrzenia, że dokument przewozu albo dokument uprawniający do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego jest podrobiony lub przerobiony — zatrzymać dokument za pokwitowaniem oraz przesłać go prokuratorowi lub Policji, z powiadomieniem wystawcy dokumentu.

8. W przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 2, do czasu przybycia funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych, podróżny obowiązany jest pozostać w miejscu przeprowadzania kontroli albo w innym miejscu wskazanym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego albo osobę przez niego upoważnioną

Oznacza to, że popularny stereotyp "15 minut" oraz "jechanie na pętle" nie ma podstawy prawnej, chyba, że "kanar" postanowi wezwać odpowiednie organy na podaną pętle.

Kary za nieprzestrzeganie powyższych przepisów przez pasażerów

Art. 87a. Podróżny, który w czasie kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu, mimo braku odpowiedniego dokumentu przewozu, odmawia zapłacenia należności i okazania dokumentu, umożliwiającego stwierdzenie jego tożsamości,podlega karze grzywny.

Art. 87b. Podróżny, który w czasie kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu nie pozostał w miejscu przeprowadzania kontroli albo w innym miejscu wskazanym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego albo osobę przez niego upoważnioną do czasu przybycia funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych,
podlega karze grzywny.

Warto zauważyć, że zajmując miejsce (także stojące) w pojazdach transportu zbiorowego zawieramy umowę z danym przewoźnikiem:

środkach publicznego transportu zbiorowego — należy przez to rozumieć środki transportu wykorzystywane w transporcie kolejowym lub drogowym, w przewozie o charakterze użyteczności publicznej, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13)

Umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd przed rozpoczęciem podróży lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego warunków dostępu do środka transportowego, a w razie ich nieustalenia — przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym.

Warto także wiedzieć, że na bilecie muszą być podane:

2. Na bilecie, o którym mowa w ust. 1, umieszcza się:

1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego,

2) relację lub strefę przejazdu,

3) wysokość należności za przejazd,

4) zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu.

3. Na bilecie mogą być umieszczane inne informacje, w tym dane osobowe pasażera, jeżeli jest to niezbędne dla przewoźnika lub organizatora w regularnym przewozie osób.

W innym wypadku bilet jest po prostu nie ważny.

Wstawiam to jako ciekawostkę, nie jestem pewien czy w dobrym dziale tak więc w razie czego proszę przenieść ;-)

Inspiracją do artykułu był artykuł na temat prawo dot. fotografowania kolei